Gốm và sứ – hai vật liệu quen thuộc trong đời sống, mang đến vẻ đẹp tinh tế và ứng dụng đa dạng. Tuy nhiên, phân biệt rõ ràng hai chất liệu này không phải ai cũng biết.
Bài viết này sẽ là “cẩm nang” giúp bạn khám phá sự khác biệt giữa gốm và sứ, từ đó đưa ra lựa chọn phù hợp cho nhu cầu của bản thân. Hãy cùng “mở khóa” thế giới gốm sứ đầy thú vị!
Gốm và sứ được hiểu như thế nào?
Gốm và sứ là hai loại vật liệu có mối quan hệ mật thiết nhưng cũng có những điểm khác biệt rõ ràng.
Về mặt định nghĩa:
- Gốm: Là một loại vật dụng được làm từ đất sét và những hỗn hợp của nó với các phụ gia vô cơ hoặc hữu cơ, được nung qua lửa. Gốm có thể được tráng men hoặc không, và được sử dụng cho nhiều mục đích khác nhau như xây dựng, trang trí, và đồ dùng gia đình.
- Sứ: Là một dạng gốm được tạo ra bằng cách nung nóng nguyên liệu, thường bao gồm đất sét cao lanh, trong lò với nhiệt độ cao hơn (khoảng 1.200°C – 1.400°C) so với gốm thông thường (khoảng 700°C – 800°C). Nhờ vậy, sứ có độ cứng, độ bền, và độ trong suốt cao hơn gốm.
Về mặt đặc điểm:
| Đặc điểm | Gốm | Sứ |
|---|---|---|
| Thành phần | Đất sét pha với các phụ gia | Đất sét cao lanh pha với các phụ gia |
| Nhiệt độ nung | Thấp (700°C – 800°C) | Cao (1.200°C – 1.400°C) |
| Độ cứng | Thấp | Cao |
| Độ bền | Thấp | Cao |
| Độ trong suốt | Thấp | Cao |
| Khả năng giữ nhiệt | Tốt | Kém |
| Lớp men | Có thể có hoặc không | Luôn có |
| Ứng dụng | Xây dựng, trang trí, đồ dùng gia đình | Đồ dùng gia đình cao cấp, đồ trang trí, thiết bị y tế |
ví dụ:
- Gốm: gạch ngói, bình gốm, tượng gốm,…
- Sứ: chén dĩa, ly tách, ấm trà,…
Gốm và sứ Khác Nhau Như Thế Nào?
Nguồn gốc: Sứ tuy được xem là một dạng gốm, nhưng lại sở hữu những đặc tính hoàn toàn riêng biệt, vượt trội hơn hẳn so với gốm thông thường. Chất lượng và giá trị thẩm mỹ của sứ cũng luôn được đánh giá cao hơn.
Nhiệt độ nung: Sứ được nung ở nhiệt độ cao hơn gốm rõ rệt, từ 1.200°C đến 1.400°C so với 800°C của gốm. Nhờ vậy, sứ sở hữu độ cứng và độ bền vượt trội.
Độ bền và độ cứng: Gốm dễ vỡ hơn sứ do kết cấu giòn và xốp. Sứ có cấu trúc chắc chắn, chịu va đập tốt hơn và giữ được độ bền lâu dài.
Khả năng giữ nhiệt và chịu nhiệt: Sứ giữ nhiệt tốt hơn gốm do độ kín khít cao. Gốm có khả năng chịu nhiệt thấp, dễ bị nứt vỡ khi thay đổi nhiệt độ đột ngột. Sứ có thể sử dụng an toàn trong lò vi sóng mà không lo bị rạn nứt.
Độ thẩm thấu nước: Sứ hoàn toàn không thấm nước nhờ kết cấu hoàn chỉnh. Gốm có độ thẩm thấu nước cao, dễ bị ẩm mốc và hư hỏng. Do đó, gốm thường được tráng men để chống nước.
Độ thấu quang: Sứ có độ thấu quang tốt hơn gốm do độ tinh khiết cao hơn. Ánh sáng có thể xuyên qua, tạo nên vẻ đẹp tinh tế và sang trọng cho sản phẩm sứ.
Mức giá: Sứ có giá thành cao hơn gốm do quy trình sản xuất phức tạp và đòi hỏi kỹ thuật cao.
Đây là những sự khác nhau cơ bản nhất giữa gốm và sứ mà chúng tôi nghĩ rằng, bất cứ ai yêu thích các sản phẩm được làm từ gốm, sứ cũng nên tham khảo. Bỏ túi ngay để trở thành những vị khách sành điệu nhé!
Cách Phân Biệt Gốm Sứ
. Nhìn:
- Màu sắc: Sứ thường có màu trắng sáng và trong hơn gốm. Gốm có thể có nhiều màu sắc khác nhau, từ trắng ngà đến nâu đỏ, tùy thuộc vào nguyên liệu và kỹ thuật nung.
- Bề mặt: Bề mặt sứ nhẵn mịn và sáng bóng hơn gốm. Gốm có thể có bề mặt sần sùi hoặc gồ ghề.
- Hoa văn: Hoa văn trên sứ thường sắc nét và tinh tế hơn hoa văn trên gốm. Hoa văn trên gốm có thể bị mờ hoặc lem nhem.
2. Sờ:
- Cảm giác: Bề mặt sứ mịn màng và mát tay hơn gốm. Gốm có thể có cảm giác thô ráp hoặc sần sùi.
- Trọng lượng: Sứ thường nhẹ hơn gốm do có độ xốp cao hơn.
3. Nghe:
- Âm thanh: Khi gõ nhẹ vào, sứ phát ra âm thanh vang và trong hơn gốm. Gốm phát ra âm thanh trầm và đục.
4. Thử độ trong:
- Ánh sáng: Đưa sản phẩm lên trước ánh sáng. Nếu ánh sáng có thể xuyên qua, đó là sứ. Gốm không cho ánh sáng xuyên qua.
5. Nước:
- Thấm hút: Nhỏ một giọt nước lên sản phẩm. Nếu nước thấm vào, đó là gốm. Nước sẽ chảy trên bề mặt sứ mà không thấm vào.
Lưu ý:
- Một số loại gốm cao cấp có thể có độ cứng và độ bền gần bằng sứ.
- Việc phân biệt gốm và sứ đôi khi có thể khó khăn, cần có kinh nghiệm.
Hy vọng với những cách phân biệt đồ gốm và sứ khác nhau như thế nào đã nêu ở trên, giờ đây bạn đã có thể dễ dàng phân biệt được 2 món đồ này một cách nhanh chóng và thuận lợi trong việc chọn lựa đồ dùng chất lượng cho gia đình.
Vũ Mạnh Hoà, người sáng lập và điều hành cửa hàng gốm sứ Lạc Hồng Ca, là một nghệ nhân tài năng với hơn 20 năm kinh nghiệm trong ngành. Với sự tâm huyết và khéo léo, Tôi đã tạo ra những tác phẩm gốm sứ độc đáo và tinh tế, thu hút sự quan tâm của người yêu nghệ thuật.
